Kennis praktisch maken

Kennis praktisch maken bij Stichting Lezen & Schrijven

Taal-, reken- en digitale vaardigheden zijn essentiële vaardigheden om mee te kunnen doen in de samenleving. Het is echter niet voor iedereen een vanzelfsprekendheid om deze vaardigheden te beheersen. De mensen die deze vaardigheden niet beheersen, staan met één been buiten de samenleving. Stichting Lezen & Schrijven zet zich samen met haar partners in om laaggeletterdheid te voorkomen en te verminderen, zodat iedereen kan meedoen in onze samenleving.

Wij troffen een organisatie aan die intern nog zoekende was in het borgen van de kennis. Om laaggeletterdheid te verminderen was er een groot aantal nieuwe medewerkers aangetrokken. Toen wij in beeld kwamen, was het aantal medewerkers bij Stichting Lezen & Schrijven al bijna verdubbeld. Dit maakte dat Stichting Lezen & Schrijven een behoorlijke uitdaging had met betrekking tot kennisborging in de organisatie en in de manier waarop kennis met elkaar gedeeld zou worden.

Wij hebben een ontwikkelgroep gevormd waarmee wij kennismanagement binnen Stichting Lezen & Schrijven samen hebben opgepakt. Het was een werkgroep die altijd bij alle sessies aanwezig was. Daar zaten mensen bij vanuit de regio’s – Stichting Lezen & Schrijven heeft verschillende taalhuizen door Nederland heen – en van een aantal regio’s waren projectleiders bij de werkgroep aangesloten. Hierdoor werd het verandertraject van begin af aan breed gedragen, breed aangevlogen en kwam het goed in de organisatie te staan.

Het opdrachtteam

Dries Krens
Jos Breas
Michael Halve - senior medewerker communicatie: 'Het MT is serieus aan de slag gegaan met onze aanbevelingen. Daardoor voelt het hele traject, met jullie als onze gidsen, als een vruchtbaar project. Ik weet niet of ik het destijds met zoveel woorden heb gezegd, maar bij mij (en ook andere werkgroepleden) heerst heel sterk het gevoel dat jullie ons enorm geholpen hebben in onze denk- en oplossingsrichting. Nogmaals dank daarvoor.'

Onze successen

Breed gedragen organisatie van kennismanagement

Kennismanagement praktisch gemaakt

De organisatie gaat er zelf mee aan de slag

Aanpak

Stichting Lezen & Schrijven had al een medewerkerstevredenheidsonderzoek gedaan waaruit bleek dat er op kennis en kwaliteit ontwikkelpunten lagen. Het management had speerpunten gevormd; wij werden gekoppeld aan de werkgroep ‘kennis’. Gedurende het project kwamen wij erachter dat er rondom kennis nog allerlei afhankelijkheden waren die wij mee moesten nemen om echt iets te veranderen. Wat bijvoorbeeld opviel was de cultuur rondom kennis; het delen van kennis gebeurde namelijk wel lokaal in de regio’s maar die gedeelde kennis werd vervolgens niet met andere regio’s gedeeld. Hierdoor werd het wiel meerdere keren opnieuw uitgevonden.

Vanuit die positie zijn wij begonnen met het integraal aanpakken van kennismanagement.  Wij hebben allereerst een Quickscan uitgezet waarin zowel ‘wendbaar organiseren’ als ‘kennismanagement’ in getoetst werden. De kenniswaardeketen van Mathieu Weggeman gaf ons hierbij inzicht in hoe kennis door de organisatie heen stroomde. Door de integrale aanpak hebben wij ook andere thema’s, als structuur en managementstijl, geraakt in de organisatie, waardoor er geen verbindingen over het hoofd werden gezien. Wij hebben kennis ‘in het midden’ gelegd en zijn vanuit de twaalf waarheden van Sturing & Ruimte gaan onderzoeken hoe de kennis georganiseerd was. Door wekelijks interactieve sessies te hebben met de werkgroep ging dit echt in de organisatie leven.

Wij merkten dat Stichting Lezen & Schrijven binnen haar kennismanagement complexe begrippen, concepten en strategieën gebruikte waardoor het vaag bleef. De uitdaging is dan om het juist praktisch te gaan maken. Wij hebben hierop onze PAR-aanpak toegepast. Door in workshops samen te kijken naar de huidige positie en de gewenste ambitie, dienden deze sessies al als een eerste stap. De werkgroep kwam met tal van acties, die direct werden opgepakt.

Bij de PAR-aanpak viel het verder op dat Stichting Lezen & Schrijven veel verschillende programma’s ontwikkelde, bijvoorbeeld de ontwikkeling van een grammatica-tool in een bepaalde regio. Maar dit werd onvoldoende gedeeld met andere regio’s. Samen met de werkgroep hebben we gekeken hoe het anders kon, hoe deel je nou informatie met elkaar, en met andere regio’s in het land? Inmiddels is er een sociaal intranet aangeschaft. Ook worden medewerkers gemotiveerd en beloond bij het delen van kennis en worden er meer verhalen van ervaringsdeskundigen gedeeld, wat helpt bij bewustwording en urgentie rondom laaggeletterdheid in Nederland.

Een andere opvallende observatie was dat er bij Stichting Lezen & Schrijven veel denkers zijn met zeer creatieve ideeën. Een sterk punt, met echter ook een keerzijde: het was lastig om deze ideeën om te zetten in concrete plannen, over te gaan tot actie en het resultaat te monitoren. Naarmate de sessies vorderden werd duidelijk dat actiegericht en projectmatig werken dan ook echt een ontwikkelthema voor de gehele organisatie was. Enerzijds zouden mensen meer getraind moeten worden om projectmatig te werken, anderzijds moest er bij de werving juist dat profiel aangetrokken worden.

Resultaat

Naarmate de sessies vorderden, kwam er meer vertrouwen en werd het onderwerp kennismanagement steeds meer van de werkgroep. Als slotstuk hebben wij de uitkomsten met de voltallige werkgroep gepresenteerd aan het MT. Wat een energie en vertrouwen!

Voor ons is een organisatie écht geholpen als de organisatie ons bedankt voor de hulp en zelf verder kan gaan. En dit was precies wat bij Stichting Lezen en Schrijven gebeurde; kennismanagement is dusdanig geborgen en gedragen dat medewerkers zelf aan de slag kunnen komende tijd.

Hoe is het nu?

Stichting Lezen & Schrijven is zelf verder gegaan met kennismanagement en heeft een aantal adviezen uit het adviesrapport nu ook daadwerkelijk doorgevoerd. Vanuit de grotere ambitie om kennismanagement dagelijks in de praktijk te brengen, worden er concrete acties opgepakt.